Mỗi mùa bầu cử Mỹ lại rộ lên đủ kiểu dự đoán kết quả bằng cách xem xét nhiều loại tương quan khác nhau. Có vẻ như dùng thị trường chứng khoán Mỹ thường dự đoán trúng kết quả. Nếu tin thị trường, tín hiệu hiện nay từ thị trường dường như không tốt cho Hillary Clinton.
Độ biến thiên chỉ số S&P 500 đã nhiều lần dự báo đúng kết quả bầu cử tổng thống Mỹ kể từ năm 1984, theo một phân tích của Strategas Research Partners LLC. Nếu chỉ số chuẩn mực của cổ phiếu Mỹ tăng trong ba tháng trước ngày bỏ phiếu thì đảng có đương kim tổng thống (incumbent party) thắng cử trong 86% trường hợp kể từ năm 1928. Hiện nay, chỉ số này giảm 3,6% từ ngày 8-8 khi chỉ còn gần một tuần trước ngày bầu cử chính thức; nếu chỉ xét riêng yếu tố này, và bỏ qua mọi chuyện lình xình khác của hai ứng cử viên đại diện hai đảng lớn nhất, thì đó là điềm tốt cho Donald Trump.
Ngoài kết quả trong thời kỳ 3 tháng, hôm thứ Ba 2-11-2016 chỉ số S&P 500 giảm mạnh nhất trong ba tuần, giảm ngày thứ sáu liên tiếp xuống còn 2.111,72, lần đầu tiên trượt xuống dưới mức 2.100 kể từ ngày 7-7 trước khi hồi phục. Chỉ số này đang trên đà trượt dốc lâu nhất kể từ tháng 8-2015 giữa lúc các cuộc thăm dò dư luận cho thấy cuộc đua vào Nhà Trắng đang cò kè sít sao. Hôm thứ Ba 2-11, chỉ số Biến động CBOE Volatility Index tăng 9% lên tới mức cao nhất kể từ ngày 27-6.
Xét về logic, khả năng tiên đoán khá tốt của thị trường chứng khoán là do thị trường nhạy cảm với nền kinh tế; nếu cổ phiếu giảm giá thì có thể có tương quan với tâm lý bất mãn của người tiêu dùng mà có thể có lợi cho ứng cử viên của đảng đối đầu với đảng có đương kim tổng thống. Tuy tín hiệu năm nay nằm trong số những tín hiệu yếu hơn trong lịch sử, nó đang diễn ra giữa lúc GDP tăng trưởng èo uột và xuất hiện sau khi có mức sút giảm hàng tháng lớn nhất trong một năm về mức độ lạc quan của người tiêu dùng. Một số nhà phân tích cũng băn khoăn liệu có phải biện pháp kích thích kinh tế của Fed đã khiến chứng khoán là tín hiệu về hiện trạng kinh tế ít đáng tin cậy hơn trước kia.
Daniel Clifton, trưởng ban nghiên cứu chính sách ở Strategas Research Partners, nói, “Thiên hạ có thể nói là ‘Tôi nghĩ Clinton sẽ thắng’, nhưng thiên hạ không bỏ tiền đầu tư do sợ một sự kiện như Brexit. Phạm vi của các kết quả [có thể xảy ra] đã tăng lên liên tục trong những tuần gần đây chứ không giảm xuống.”
Uy tín của thị trường trong việc tiên đoán chính trị đã sút giảm thê thảm hồi tháng 6, khi chứng khoán khắp thế giới tăng mạnh trước cuộc trưng cầu ý dân ở Vương quốc Liên hiệp Anh về Brexit để rồi giảm mạnh nhất trong 5 năm khi cử tri chọn rời khỏi EU. Chỉ 4 tháng sau cú sốc đó, mức lo ngại đã tăng mạnh trong tuần cuối cùng của một mùa bầu cử đủ chuyện hỷ nộ ái ố. Mức dẫn điểm khá xa trước đây của Clinton so với Trump đã thu hẹp trong các cuộc thăm dò dư luận từ khi có tin hôm thứ Sáu 28-10 là FBI lại quan tâm tới e-mail của bà.
Những ai hy vọng dùng cổ phiếu làm hàn thử biểu chính trị thì nên hiểu rằng thị trường chứng khoán xưa nay hiếm khi xa rời với thực tiễn nền kinh tế như trong 7 năm qua. Nhờ lãi suất gần bằng không, chỉ số S&P 500 đã tăng trung bình 3,7% mỗi quý kể từ tháng 3-2009, trong khi GDP tăng 0.9%. Đó là mức chênh lệch lớn nhất kể từ Đệ nhị Thế chiến.
Theo Bloomberg
Tiếng Việt © 2016 Phạm Vũ Lửa Hạ