Đất làm sân golf hay bán cho Bill Gates thì tốt hơn?

Nhiều người biết Bill Gates là tỷ phú giàu nhờ công nghệ, là một trong những người giàu nhất thế giới. Lắm người hay ổng là bạn của Warren Buffet, và cũng lừng danh với biết bao hoạt động từ thiện, và người hoạt động mạnh mẽ trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Nhưng mấy ai biết ổng là chủ sở hữu đất nông nghiệp (farmland) tư nhân nhiều nhất nước Mỹ, dù ông không chuyên về canh nông.

Theo bài ý kiến này của một người gốc thổ dân, tính tổng cộng Bill Gates sở hữu khoảng 242 ngàn acre (khoảng 97934 hecta) đất nông nghiệp với tổng tài sản trị giá hơn 690 triệu USD. Chừng đó đất gần bằng diện tích Hong Kong và gấp đôi diện tích của Bộ lạc Lower Brule Sioux – một người da trắng sở hữu đất nông nghiệp gấp đôi cả bộ lạc của tác giả bài viết này.

Đất đai là một tư liệu sản xuất trọng yếu. 

Dù khi được hỏi tại sao mua lắm đất nông nghiệp như vậy. Gates khẳng định không liên quan tới hoạt động về biến đổi khí hậu. Ông nói quyết định mua đất là của hãng quản lý đầu tư của ông – hãng này do chính Gates kiểm soát và hãng cho biết rất ủng hộ canh nông bền vững. Hãng này cũng là cổ đông trong các công ty sản xuất protein thực vật Beyond Meat và Impossible Foods (hèn chi gần đây Gates quảng bá rất dữ về ‘thịt’ làm từ thực vật) và hãng sản xuất thiết bị nông nghiệp John Deere. Vụ mua đất nông nghiệp lớn nhất do hãng đầu tư của Gates thực hiện là vào năm 2017, mua 61 lô đất nông nghiệp từ một hãng đầu tư Canada với trị giá 500 triệu đô.

Với những tỷ phú như Bill Gates, sở hữu đất nông nghiệp không chỉ vì mục đích lợi nhuận. Mà còn vì những tính toán khác. Các hãng đầu tư đưa ra lý lẽ rằng đất nông nghiệp sẽ đạt được các chỉ tiêu ‘trung tính carbon’ (carbon-neutral, tức là có lượng khí thải ròng bằng 0) nhờ tăng năng suất nông nghiệp. Và tuy trong sách của mình Bill Gates chê bai chuyện ăn cheeseburger (vì lượng khí thải nhà kính của ngành sản xuất thịt chủ yếu cho nhu cầu tiêu thụ của các nước giàu), dấu vết carbon (carbon footprint) quá khủng của Gates chẳng liên quan gì tới cách ăn uống của ông và không thể tha thứ được chỉ bằng cách mua thêm đất để ‘chiếm đoạt’ thêm carbon.

Theo tác giả bài này, mối nguy chính của những chủ sở hữu đất nông nghiệp như Bill Gates (một tỷ phú khác cũng có nhiều đất là ông trùm truyền thông Ted Turner, với 2 triệu acre đất) không phải là việc họ tuyên bố ủng hộ nông nghiệp bền vững, thường quảng bá trong hoạt động từ thiện của họ – mà là vai trò độc quyền của họ trong việc quyết định các hệ thống thực phẩm và kiểu sử dụng đất của chúng ta.

Là người thổ dân, tác giả có cái nhìn phân biệt cách sử dụng đất đai kiểu truyền thống với kiểu đầu tư của tỷ phú.

Nông dân quy mô nhỏ và người bản địa (thổ dân) cẩn trọng hơn về việc sử dụng đất. Với thổ dân, đất đai được sử dụng không dựa trên lợi suất đầu tư; mà vì mục đích duy trì, bảo tồn đất đai cho thế hệ kế tiếp, đáp ứng các nhu cầu của hiện tại, và tôn trọng tính đa dạng của sự sống. Chính vì vậy đất đai hiện vẫn do các bộ lạc thổ dân trên khắp thế giới quản lý bảo vệ và duy trì 80% đa dạng sinh học của thế giới – chuyện hoàn toàn lạ lẫm với nông nghiệp công nghiệp hóa (thâm canh, quy mô lớn, dùng nhiều phân hóa học, dùng nhiều kháng sinh cho gia súc, gia cầm).

Tác giả còn nêu một ý oái ăm: Những khoản tránh thuế (tax avoidance) khổng lồ mà những đại gia hưởng được sẽ luôn cao hơn nhiều những khoản quyên góp từ thiện được cho là của họ dành cho bá tánh.

Lược vài ý như vậy để thấy một báo thiên tả đăng ý kiến của một tác giả thiên tả chỉ trích một đại gia được tung hô nhiều về những hoạt động từ thiện và nỗ lực chống biến đổi khí hậu.  Đọc toàn bài ở đây.

PVLH

1 thought on “Đất làm sân golf hay bán cho Bill Gates thì tốt hơn?

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *