Chiều này bận không coi được 2 trận tứ kết Champions League Barca-PSG, và Juventus-Bayern Munich, nên tối đành đọc tường thuật và bình luận của Soccernet. Một bài về trận Juventus-Bayern có cái nhan đề khá độc đáo “The fat lady has sung, the Old Lady is out“. Nếu không biết điển tích thể thao và biệt danh của đội Juventus thì khó hiểu.
Vế thứ nhì dễ đoán vì hầu hết dân ghiền đá banh đều biết biệt danh của Juventus là Bà đầm già (Old Lady). Vế thứ nhất thì phải giải thích lòng vòng một chút. Theo thông lệ, mỗi trận banh (baseball) ở Mỹ chỉ bắt đầu sau khi xong bài quốc ca, thường do một nữ ca sĩ (có thể hơi đẫy đà) hát. Tương truyền, Yogi Berra, cựu cầu thủ đội Yankee, là người đầu tiên nói câu “It ain’t over until the fat lady sings” với hàm ý “Chưa tan trận thì vẫn còn cơ hội / hy vọng”. Về sau thành ngữ này được dùng (với các biến thể “til / ’til) không chỉ trong thể thao. Khó tìm được thành ngữ nào tương đương trong tiếng Việt; họa chăng có “30 chưa phải là Tết“, hoặc “Hết xôi mới rồi việc” trong một vài ngữ cảnh. Còn hàm ý “còn nước còn tát“ trong thể thao hơi khó diễn đạt.
Trở lại trận banh nói trên, phải rõ tình thế của hai đội mới hiểu hết ngụ ý. Trận lượt đi trên sân nhà, Bayern đã nhẹ nhàng thắng 2-0 (mà Soccernet đã bình luận là không cần nhọc công gì cho lắm). Ở trận lượt về, lợi thế sân nhà cũng chẳng giúp gì Juventus. Phút 64, Mario Mandzukic mở tỉ số cho Bayern, coi như kết liễu Juventus (vì muốn vô bán kết, lúc đó Juve phải thắng 4-1, mà chỉ có chưa tới nửa giờ thì làm sao dội 4 quả vô lưới Bayern đang quá mạnh). Nhìn dàn cầu thủ Juve tan tác, thẫn thờ (ảnh trên) thì đã rõ là “Xong phim / Tàn cuộc rồi” (The fat lady has sung), hết cửa gỡ rồi. Bà đầm già đành cuốn gói, rời khỏi cuộc chơi danh giá (The Old Lady is gone).
Phạm Vũ Lửa Hạ
ngày còn sinh viên cũng hay chơi bài cào (3 lá), trong lúc chơi, mấy tay thua nhiều thương có câu an ủi: ‘chưa cạn sòng, chưa biết tràu trê’. Chắc câu này cũng tương đương với thành ngữ trên.
Note: tràu = cá tràu = cá lóc