Tạp chí The New Republic vừa đăng lại bài The Art of Translation của Vladimir Nabokov (August 4, 1941). Nabokov bàn về 3 cấp độ tội lỗi của người dịch (three grades of evil).
1. Lỗi thứ nhất và nhẹ nhất: sai do dốt, thiếu hiểu biết. Có thể tha thứ được vì nhân vô thập toàn.
2. Cố tình bỏ sót không dịch những từ ngữ hoặc đoạn văn xương xẩu khó hiểu. Lỗi này có thể tha thứ được nếu người dịch kém cỏi, không hiểu nổi ý của tác giả; nhưng không thể tha thứ được nếu người dịch tự cho mình biết rõ hơn tác giả mà tự cắt bỏ để khỏi ảnh hưởng tới độc giả.
3. Lỗi thứ ba và tệ hại nhất: người dịch tự tiện thay đổi văn phong của tác giả, làm cho mượt mà hơn, theo thị hiếu của riêng mình, hoặc chiều theo thị hiếu (theo cảm nhận của người dịch) của một đối tượng độc giả nào đó.
Mời đọc toàn bài (có nhiều ví dụ hay).