Giá trị cây xanh đô thị ở Toronto

Phạm Vũ Lửa Hạ

Nếu lái xe dọc các trục lộ chính, hoặc đi tàu điện ngầm rồi bước lên mặt đường, ngước đầu nhìn lên thấy toàn cao ốc, ta cứ ngỡ Toronto cũng như bất cứ đô thị lớn nào ở Bắc Mỹ, chỉ toàn bê tông với cốt thép. Nhưng nếu đánh xe vào trung tâm thành phố qua ngõ xa lộ Don Valley Parkway, trước khi rẽ xuống đường nội đô vào khu tài chính, ta sẽ choáng ngợp vì một mảng xanh hùng vĩ hiện ra trên đoạn cao tốc uốn lượn quanh thung lũng. Mảng xanh mênh mông xen lẫn với nhà cửa, phố xá là đặc trưng của thành phố lớn nhất Canada. Đi trên đường lớn nếu quá ngán vì không thấy một bóng cây thì chỉ cần quẹo vô đường nhỏ là vài phút sau mát rượi ngay.

Một nghiên cứu hồi tháng 6 năm ngoái của TD Bank, ngân hàng lớn nhất Canada, ước tính cây xanh ở Toronto có tổng giá trị 7 tỉ đô-la Canada. Mà đây chỉ mới là giá trị hữu hình có thể định lượng được, chứ chưa xét tới các giá trị vô hình khác như mỹ quan, không gian vui chơi giải trí, ý nghĩa đối với cộng đồng dân cư.

Theo một nghiên cứu do Sở Lâm nghiệp Toronto đặt Bộ Nông nghiệp Mỹ thực hiện, Toronto có hơn 10 triệu cây với ít nhất 116 giống cây khác nhau. Đường kính trung bình của cây là 16,3 cm. Chỉ có 14% cây ở Toronto có đường kính trên 30,6 cm. Đa số cây xanh đô thị ở Toronto thuộc loại khoẻ mạnh: gần một nửa thuộc loại rất tươi tốt, hơn 30% tươi tốt, chưa tới 10% cho ba loại nguy kịch, sắp chết và đã chết.

Đa số là cây trên đất tư hữu (6,1 triệu cây, 60%), có 3,5 triệu cây (34%) trong các công viên và khu bảo tồn thiên nhiên, còn trên các đường phố có khoảng 600.000 cây (6%). Cụ thể có khoảng 16.000 cây trên mỗi km vuông, tức khoảng 4 cây cho mỗi người dân. Nếu nhìn từ trên cao, tổng diện tích tán lá (hơn 190 km vuông) bao phủ khoảng 30% diện tích thành phố (630 km vuông).

Mỗi cây trị giá khoảng 700 đô-la. Làm sao tính? TD Bank dùng giá trị thay cây (replacement value), tức là chi phí đốn bỏ cây cũ và trồng lại cây tương tự. Để so sánh, ở tỷ giá hiện nay, giá trị này tương đương với 12 triệu đồng Việt Nam.

Con số 700 đô-la/cây đó coi như vốn đầu tư. Còn “thu nhập” thường xuyên hàng năm thì sao? Báo cáo của TD Bank lượng hóa các lợi ích hữu hình theo các khía cạnh sau.

tree-benefits

Giảm lượng chảy do mưa, tuyết. Lượng nước từ mưa và tuyết mang chất gây ô nhiễm vào hệ thống cấp nước thành phố, và nếu mưa lớn có thể gây quá tải cho cơ sở hạ tầng xử lý nước, làm hư hao và giảm tuổi thọ của thiết bị. Tán lá của cây cối hấp thu và giảm bớt khoảng 25 triệu mét khối nước từ mưa và tuyết, giúp tiết kiệm hơn 50 triệu đô-la về các khoản hư hại tài sản, thiết bị.

Chất lượng không khí. Cây cối tạo ra ô-xy, hấp thu các chất gây ô nhiễm, và tán lá giữ lại các chất dạng hạt như bụi, tro, đất và phấn hoa. Hàng năm, cây ở Toronto loại bỏ khí quyển khoảng một phần tư (1.900 tấn) lượng ô nhiễm không khí do các ngành sản xuất tạo ra. Lượng này tương đương với mức ô nhiễm của hơn một triệu xe hoặc 100.000 nhà một hộ gia đình. Giá trị của mức giảm ô nhiễm này ước tính khoảng 19 triệu đô-la mỗi năm, tức gần 2 đô/cây.

Điều hòa khí hậu và tiết kiệm năng lượng. Nếu phân bố cây trồng đúng cách quanh một công trình thì có thể giảm 1/3 nhu cầu máy lạnh trong mùa nóng và giảm 1/4 nhu cầu sưởi ấm trong mùa lạnh. Hiệu ứng làm mát hàng năm của một cây trẻ khỏe tương đương với 10 máy lạnh (cỡ thường để trong phòng) chạy liên tục 24 giờ/ngày. Mỗi năm, cây cối ở Toronto giảm 750.000 MBTU trong mức tiêu thụ khí đốt và trên  40.000 MWH trong lượng tiêu thụ điện, tương đương với mức tiết kiệm 6,5 triệu đô-la/năm cho doanh nghiệp và hộ dân cư. Tiết kiệm năng lượng cũng tránh được 17.000 tấn khí thải nhà kính từ các nguồn năng lượng, tiết kiệm thêm từ 400.000 tới 600.000 đô-la/năm.

Trữ và hấp thu carbon. Cây cối đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu hiệu ứng của biến đổi khí hậu thông qua việc trữ và hấp thu carbon. Tổng lượng carbon hiện được trữ trong cây cối Toronto ước tính là 1,1 triệu tấn, tương đương với carbon thải ra từ 700.000 xe/năm. Ngoài việc trữ carbon trong mô gỗ, cây cũng hấp thu carbon từ khí quyển thông qua quá trình quang hợp. Mỗi năm, cây cối Toronto hấp thu khoảng 46.000 tấn carbon, tương đương với lượng carbon hàng năm thải ra từ 31.000 xe hoặc 16.000 nhà một hộ gia đình. Giá trị carbon trữ trong mô gỗ ước tính từ 27 tới 37 triệu đô-la – khoảng 160.000 tới 230.000 đô-la/km vuông. Ngoài ra, giá trị của carbon do cây hấp thu qua quang hợp ước tính từ 1 tới 1,5 triệu đô-la/năm.

Giá trị bất động sản. Một lợi ích khác của cây xanh đô thị là giúp tăng giá trị của đất đai, tăng tiền thuê nhà/đất và tăng nguồn thu ngân sách từ thuế địa ốc. Ở một số nơi, tiền thuê văn phòng ở những địa điểm có phong cảnh chất lượng cao với nhiều cây cối tăng khoảng 7%. Một nghiên cứu ở thành phố New York cũng cho thấy là nếu có cây cối ở tại hoặc gần bất động sản thì thuế địa ốc tăng thêm 90 đô-la Mỹ.

(Bài đã đăng trên Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn, ngày 27/3/2015.)

© 2015 Phạm Vũ Lửa Hạ

Bài liên quan: Rừng vàng biển bạc mãi được sao?

5 thoughts on “Giá trị cây xanh đô thị ở Toronto

Trả lời langdu Hủy

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *